تحقیقی‏ در باب میل‏ گنبد و انگیزهء ایجاد آن

دیالمهء آل زیار،از خاندانهای اصیل و نژادهء ایران بودند که با روحیهء ایران دوستی و گرایش به‏ خاندان رسالت دولت مستقلی در شمال ایران‏ تشکیل دادند. در قرن چهارم هجری مرداویج‏ علم مخالفت با خلیفهء عباسی را برافراشت؛ برادرش،وشمگیر،با همین اندیشه مبارزه کرد و به فرمانروایی رسید و پس از وی دو پسرش،بهستون‏ و قابوس به امارت رسیدند.در سال 357 هـ.ق‏ قابوس به جانشینی پدر،به رهبری سلسلهء آل زیار نشست.
اقبال در کتاب خود،«قابوس وشمگیر زیاری»، می‏نویسد:«...درخشانترین عضو خاندان آل‏ زیار،همین قابوس پسر وشمگیر است...و حقیقتا یکی از نمایندگان با فروع تاریخ مملکت ما است.»(1) از او برجی به یادگار مانده که به گنبد قابوس هم معروف است.